Απολογισμός

ΙΓ΄ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΡΗΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ (Άγιος Νικόλαος, 5-9 Οκτωβρίου 2022)

Επιστημονικό γεγονός με βαρύνουσα σημασία και συνάμα γιορτή των γραμμάτων αποτέλεσε το ΙΓ’ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο, το οποίο πραγματοποιήθηκε στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου, από τις 5 ως τις 9 Οκτωβρίου 2022, με την οργανωτική ευθύνη της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών και του Δήμου Αγίου Νικολάου.

Ήταν το έβδομο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο που διοργανώνει η Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών η οποία ίδρυσε και καθιέρωσε τον θεσμό των Κρητολογικών Συνεδρίων το 1961, πραγματοποιώντας το Α’ Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου που είχε μόλις αναστηλωθεί με πρωτοβουλία και μέριμνα της Ε.Κ.Ι.Μ., και έκτοτε δόθηκε σε δημόσια χρήση. Το προηγούμενο (δωδέκατο) Συνέδριο έγινε με εξαιρετική επιτυχία τον Σεπτέμβριο του 2016 στο Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Ηρακλείου, επίσης οργανωμένο από την Ε.Κ.Ι.Μ.

Το Κρητολογικό Συνέδριο παραμένει ένα μεγάλο διεπιστημονικό forum, ένα ευρύ πεδίο συνάντησης ερευνητών όλων των περιόδων της Κρητικής προϊστορίας και ιστορίας. Τεκμήριο της παραγωγικότητας της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας στο Συνέδριο συνιστούν οι 3.615 πρωτότυπες εργασίες που έχουν παρουσιαστεί από Έλληνες και ξένους ερευνητές στο διάστημα 1961-2016, μελέτες προσιτές στο ευρύ κοινό μέσω των έντυπων ή ηλεκτρονικών εκδόσεων «Πεπραγμένων», που έπονται των Συνεδρίων.

Οι εργασίες του ΙΓ΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου κατανεμήθηκαν, ως είθισται, σε τρία τμήματα που αντιστοιχούν στις ισάριθμες μεγάλες χρονικές περιόδους της Κρητικής Ιστορίας: (α) Προϊστορία και Αρχαιότητα, (β) Βυζάντιο και Βενετοκρατία, και (γ) Νεότερη και Σύγχρονη εποχή.

Ως άξονας του Συνεδρίου, για όλα τα Τμήματά του, είχε αρχικά ορισθεί, ενόψει της πραγματοποίησής του το 2021, το θέμα «Ανατροπές, ρήξεις, ασυνέχειες, επαναστάσεις». Μετά την αναβολή του Συνεδρίου για ένα έτος λόγω των συνθηκών της πανδημίας, προστέθηκε ένας δεύτερος θεματικός άξονας «Υγεία και ασθένεια στις ανθρώπινες κοινότητες».

Στις πέντε ημέρες του Συνεδρίου συμμετείχαν 381 μελετητές (295 με φυσική παρουσία και 86 εξ αποστάσεως), καταξιωμένοι επιστήμονες και ερευνητές, αλλά και πολλοί νέοι στα πρώτα φερέλπιδα επιστημονικά τους βήματα, από την Ελλάδα και 20 άλλες χώρες. Στο Συνέδριο παρουσιάστηκαν συνολικά 332 πρωτότυπες επιστημονικές ανακοινώσεις, αποτέλεσμα των πιο πρόσφατων ερευνών της αρχαιολογίας, της ιστορίας, της εθνογραφίας, της τέχνης και των γραμμάτων της Κρήτης. Οι παρουσιάσεις είχαν οργανωθεί σε θεματικές ενότητες ανά συνεδρία.

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα σε ως και έξι διαφορετικές αίθουσες στον φυσικό χώρο και σε ισάριθμες εικονικές αίθουσες στο διαδίκτυο. Στο πλαίσιο των εργασιών του παρουσιάστηκαν 248 προφορικές ανακοινώσεις και 23 αναρτημένες ανακοινώσεις, διεξήχθησαν έξι εργαστήρια με συνολικά 61 ανακοινώσεις, 263 ανακοινώσεις παρουσιάστηκαν με φυσική παρουσία και 69 εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου.

Στις Ολομέλειες του Συνεδρίου μίλησαν προσκεκλημένοι οι:

• Alexandre Farnoux, Επίτιμος Διευθυντής της Γαλλικής Σχολής Αθηνών και πρώην καθηγητής Ελληνικής Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης,
• Χρήστος Λούκος, Ομότιμος Καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης,
• Jan Driessen, Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβαίν, πρώην διευθυντής της Βελγικής Σχολής Αθηνών,
• Enrico Zanini, Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σιένα,
• Μαρία Κωνσταντουδάκη-Κιτρομηλίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και
• Αλέξης Πολίτης, Ομότιμος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστήμιο Κρήτης.
  

Η συμμετοχή του κοινού με φυσική παρουσία στους χώρους του Συνεδρίου ήταν πολύ μεγάλη και ενδεικτική του ενδιαφέροντος για τη θεματική του. Το μεγάλο στοίχημα του υβριδικού Συνεδρίου με ελεύθερη, απευθείας μετάδοση στο διαδίκτυο όλων των επιστημονικών εργασιών του (μέχρι και έξι παράλληλων συνεδριών), παρακολούθησαν περισσότεροι από 1.000 ενδιαφερόμενοι για την αρχαιολογία, την ιστορία τη λαογραφία και τα γράμματα της Κρήτης, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το Συνέδριο θα ακολουθήσει η ηλεκτρονική έκδοση των Πεπραγμένων του, τα οποία θα αναρτηθούν σε ηλεκτρονική μορφή, σε λογισμικό ελεύθερης πρόσβασης, με στόχο τη γρήγορη και αποτελεσματική διάδοση της επιστημονικής γνώσης, κατά τα πρότυπα του ΙΒ΄ ΔΚΣ (Ηράκλειο 2016), που οργάνωσε επίσης η Ε.Κ.Ι.Μ.

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Κρήτης, του Πολιτιστικού Αθλητικού Οργανισμού Δήμου Αγίου Νικολάου, των Ιδρυμάτων Ανδρέου και Μαρίας Καλοκαιρινού, και των εταιρειών Τυποκρέτα Α.Ε., Πλαστικά Κρήτης Α.Ε., Μινωικές Γραμμές Α.Ν.Ε., Αnek Lines & Blue Star Ferries.

_____________________